Đồng đội đang mong các anh về!
Đã bước sang ngày thứ 9 của 10 ngày cho phép trong đợt tìm kiếm thứ hai mà vẫn chưa xuất hiện thông tin, dấu hiệu gì về các liệt sĩ. Nét đượm buồn hiện rỏ trên từng khuôn mặt cháy nắng từ Ban chỉ huy đến các thành viên Lực lượng tìm kiếm. Chỉ còn 1 ngày nữa thôi nếu không tìm thấy các anh, chiến dịch có thể kết thúc. Khu đất này sẽ được bàn giao cho doanh nghiệp xây dựng nhà máy, khu công nghiệp!
Lời khấn nguyện linh ứng
Bất kể đường xa cùng cái nắng hừng hực giữa đồng vắng, cụ Trần Văn Bền, 82 tuổi (1935), ngụ ấp Lồ Ồ, xã An Tây, Thị xã Bến Cát sáng nào cũng lội bộ từ nhà ra khu vực tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ tại ấp Dòng Sỏi, để vừa xem lực lượng phối hợp tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ; vừa tham gia góp ý, chỉ đường khi có yêu cầu.
Ông Đặng Văn Hoàng, người có thâm niên gắn bó với khu vực này từ sau ngày giải phóng đến nay nói: Khu vực này là gò cao, hồi trước làm nông trường, sau này trồng cao su, có nhiều mồ mã liệt sĩ cách mạng tại đây ai cũng biết. Hồi còn trẻ làm nông trường, anh em thường lên gò này ngồi nghỉ trưa vì có gió mát lắm. Dù cảnh vật đến nay đã thay đổi nhiều nhưng ai đã từng gắn bó nơi đây đều có thể nhớ ra hết.
Lực lượng tìm kiếm tích cực làm việc để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ
Cụ Bền kể tiếp: Như vậy mà hôm bắt đầu đợt tìm kiếm thứ hai, ở trên ra kế hoạch 10 ngày, kể từ ngày 5/7 đến ngày 15/7/2017. Cho phép sử dụng cơ giới kết hợp với thủ công để mở rộng khu vực tìm kiếm ra tận hàng rào. Các cháu trong đội tìm kiếm hỗn hợp làm việc rất tích cực, nhưng đến ngày thứ 9 (thứ sáu 14/7/2017) vẫn chưa thấy một tin tức, dấu hiệu gì mới.
Nét buồn hiện lên trên khuôn mặt từng người, kể cả những người dân địa phương lớn tuổi đến đây để cung cấp thông tin như cụ Bền, ông Hoàng. Dù chưa tìm thấy thông tin, dấu tích, nhưng tất cả đều có niềm tin là còn hài cốt liệt sĩ nằm đâu đó trong khu đất này. Do số lượng hài cốt được tìm thấy cho đến giờ, so với số mồ mã mà người dân địa phương nhìn thấy sau ngày giải phóng là chưa tương xứng. Nghĩ vậy cụ Bền đã dắt tay ông Bảy Hoàng cùng nhau vô lều Ban Chỉ huy, nơi đặt bàn thờ và lưu giữ hài cốt, di vật tìm kiếm được trước đó, cùng thắp nhang khấn nguyện.
“Con cháu chúng tôi biết các anh các chú lúc hy sinh còn trẻ thích vui đùa, nhưng rất kỷ luật và kiên cường. Các cháu ngoài kia đang vất vã tìm kiếm các anh các chú để đưa về an nghỉ cùng đồng đội. Hãy chỉ cho các cháu chỗ nằm, đừng để ai còn sót lại, vì khu đất này đã được quy hoạch làm khu công nghiệp. Nếu có ai còn sót lại con cháu sau này sẽ rất buồn và ân hận…”! Vừa khấn xong, hai ông cụ cùng bước ra ngoài lều thì thấy trời đang nắng chói chan bổng xuất hiện cơn mưa rào thoáng qua nghe mát rượi. Ngoài kia tiếng cán bộ chỉ huy tìm kiếm hô lên đầy vẽ vui mừng: “Dừng lại, đã thấy các bác, các chú rồi”!
Tìm thấy bí mật dưới lòng đất
Thượng úy Trần Chí Dũng, cán bộ Ban Chính sách – Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, người được phân công phụ trách lực lượng tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ tại ấp Dòng Sỏi xác nhận: Lực lượng tìm kiếm dùng phương tiện cơ giới lật gần hết khu đất nằm về phía nam sát hàng rào khu công nghiệp nhưng vẫn không phát hiện tin tức hay bất cứ di vật gì liên quan đến các bác, các chú. Thời gian sắp hết mà không mang lại kết quả gì nên ai nấy đều thấy buồn. Không phải anh em buồn vì mệt vì vất vã mà buồn vì nếu có ai đó trong số các bác, các chú còn sót lại nơi đây, sau này khu công nghiệp xây lên sẽ mất hết dấu vết thì biết đâu mà tìm?
Cách hố đào tìm kiếm bằng cơ giới chừng vài chục mét về phía bắc là khu vực cất bốc hài cốt liệt sĩ được xác định là nghĩa trang giả chiến vì các huyệt mộ được chôn ngay hàng thẳng lối. Mộ cách mộ chỉ 1 mét thẳng tắp theo hướng Bắc – Nam như hàng quân danh dự.
Phát hiện hài cốt liệt sĩ tại hố 69
Tại hố số 69, đại tá Trương Bình Long, Chính Ủy Bộ chỉ huy quân sự tỉnh đang có mặt chỉ đạo anh em phải tìm thật kỹ, thật nhẹ nhàng, không để sót bất cứ di vật, một mãnh xưỡng, một cọng tóc của các liệt sĩ.
Ông Long phân tích: So với hố khai quật số 1 ngay đầu hàng rào, do nằm gần đường giao thông nên bị tác động mạnh đến quá trình phân hủy. Càng lùi xa đường giao thông thì di vật, hài cốt còn lại khá tốt. Chúng tôi rất xúc động khi tìm thấy dưới hố khai quật những túi tử sĩ được mai táng rất cẩn thận, ngay ngắn. Sau 40 năm, 50 năm nằm sâu dưới lòng đất mà vẫn giữ nguyên tình cảm đồng chí, đồng đội khi khâm liệm, chôn cất.
Anh em cũng không kìm được nước mắt khi phát hiện những hố chôn mà ở đó cũng có đầy đủ túi tử sĩ, tăng võng, áo đi mưa được gói gọn trong chỉ một khoảnh đất nhỏ. Khi mở túi ra mọi người đều nín lặng vì màu trắng của xương cốt liệt sĩ không có bao nhiêu, mà màu vàng của kim loại bị rỉ sét thì chiếm số nhiều. Đó là những mãnh bom, mãnh đạn lẫn trong da thịt của các liệt sĩ được đồng đội tìm thấy, chôn cất trong thời gian chiến tranh!
Đại tá Trương Bình Long cũng xác nhận: Đến thời điểm này lực lượng tìm kiếm, khai quật đã tìm thấy rất nhiều di vật, kỹ vật của các liệt sĩ như: Lọ thuốc Penicicline bên trong giấy tờ, tên tuổi đã hóa thành đất. Do nắp chai đã bị mục rỗng, thắt lưng nam, nữ, áo bà ba, nhẫn kim loại, lược chải tóc…
Đặc biệt là gần đây lực lượng tìm kiếm đã tìm thấy một tập album có hình ảnh mà người trong ảnh mặc quân phục rất chỉnh tề, mang quân hàm thượng úy, cùng hình ảnh gia đình. Phía sau các tấm ảnh vẫn còn dòng chữ “Quảng Xương Thanh Hóa” và chữ “Thanh” nằm giữa các chữ khác không đọc được. Có thể đây là chữ lót tên của một người nào đó!
Hình ảnh trong tập album được tìm thấy cùng hài cốt liệt sĩ chưa biết tên
Vì sao ngay tại “chảo lửa” của chiến tranh mà vẫn hình thành được nghĩa trang liệt sĩ được chôn cất ngay hàng thẳng lối như một hàng quân tiến thẳng từ Bắc xuống Nam như vậy? Đại tá Trương Bình Long chia sẻ: Thời chiến hồ sơ quân nhân nhằm trên vai của người chiến sĩ. Dù trong bom đạn chiến tranh nhưng sau mỗi trận đánh chỉ huy đơn vị luôn quan tâm đến công tác thương binh liệt sĩ. Nên cứ cách mặt trận vài cây số thường là nơi tập kết của các đơn vị hậu cần như trạm xá, quân nhu, trong đó có cả nghĩa trang liệt sĩ.
Do điều kiện chiến tranh các đơn vị phải giữ bí mật địa điểm và dùng các mật hiệu thông dụng như Đại đội ghi là K; E là trung đoàn, F là sư đoàn, có khi ghi là công trường…Nên trong giấy báo tử gửi về gia đình nhiều khi người thân không biết nơi đâu mà tìm vì không có địa danh cụ thề. Cũng có khi người ghi giấy báo tử, người chỉ huy đơn vị sau khi lập hồ sơ cho đồng đội thì tiếp tục hành quân và cũng đã hi sinh trên đường chiến đấu…
Còn những người tham gia khai quật thì tự lý giải rằng: Dãy huyệt mộ liệt sĩ được chôn cất thẳng tắp như một hàng quân hướng mặt từ Bắc xuống Nam là để thể hiện quyết tâm Giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước của đoàn quân giải phóng!
Tấm bản đồ trong ký ức
Đại tá Trương Bình Long khẳng định: Dù gian nan, cực khổ như thề nào thì lực lượng tìm kiếm cũng phải hoàn thành nhiệm vụ, không đề sót bất cứ thông tin, trường hợp nào, vì đây là nghĩa vụ, là tránh nhiệm của chúng ta. Phải tìm kiếm cho bằng được, cho đầy đủ để đưa các chú, các anh về với đồng đội. Đến thời điểm này Lực lượng tìm kiếm đã cất bốc được 69 bộ hài cốt liệt sĩ cùng di vật có giá trị.
Kết quả tốt đẹp này là nhờ sự quan tâm, hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân trong vùng. Trong đó có vai trò tích cực của lão nông dân Bảy Hoàng (Đặng Văn Hoàng). Kết thúc đợt tìm kiếm chắc chắn các tập thể, cá nhân trên sẽ được đề nghị tuyên dương, khen thưởng xứng đáng!
Hiện vật của các liệt sĩ được tìm thấy tại hố khái quật
Lần về ký ức của hơn 40 năm về trước, ông Bảy Hoàng nói: Tháng 7/1975 bộ đội có đánh xe về đây cất bốc hài cốt liệt sĩ mang về nghĩa trang chôn cất, nhưng cũng còn lại rất nhiều mồ mã. Do không người trông coi số mồ mã đắp bằng đất, gặp mưa gió kéo dài chỉ còn lại gò đất. Sau đó lực lượng Thanh niên xung phong thành phố Hồ Chí Minh có về đây khai hoang trồng cây công nghiệp. Trong lúc khai hoang lực lượng đã phát hiện ra một vài trường hợp xương người được bọc trong các túi tử sĩ cùng nhiều di vật nghi là của bộ đội ta. Sự việc được báo cáo về trên. Khu đất này được khoanh vùng, không khai thác, không trồng tỉa gì hết.
Thời gian sau Thanh Niên xung phong rút đi, địa phương tiếp quản trồng cao su, tôi được phân công làm bảo vệ nông trường nên nhớ rất rỏ khu đất có mồ mã liệt sĩ. Nhưng do công việc và những đổi thay của cuộc sống, khu đất này dần bị lãn quên. Cho đến khi quy hoạch khu công nghiệp, khu đất được bàn giao cho doanh nghiệp xây hàng rào. Lúc đó tôi mới sực nhớ và ra phường trình bày sự việc. Con trai tôi là Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự phường cũng đã báo cáo sự việc này với lãnh đạo UBND phường, UBND Thị xã Bến Cát.
Đích thân Phó Chủ tịch UBND Thị xã Bến Cát đã về tận nhà gặp tôi và yêu cầu vẽ lại bản đồ. Tôi có biết bảng đồ vẽ như thế nào nên chỉ lấy giấy viết ra gạch ô vuông rồi so sánh các cột mốc ngày xưa cùng với những dấu tích còn lại ngày nay như nhà bảo vệ nông trường, đường mòn …
Cột mốc giúp tôi chỉ đúng vị trí tìm kiếm là vì ngày trước tôi có tham gia trồng cao su khu vực này. Tôi nhớ rõ mỗi hàng bao nhiêu cây, mỗi cây cách nhau bao nhiêu mét. Lấy cột mốc là nhà bảo vệ nông trường đến giờ vẫn còn lại nền đất và cây khế, tôi kéo dây về hướng Nam đúng số mét đã tính nhẫm rồi chỉ cho lực lượng đào tìm và đã phát hiện ra chỗ nằm của các chú, các anh.
Ngồi trong lều Ban chỉ huy tìm kiếm, nhấp ngụm trà nóng ông Bảy Hoàng sảng khoái: “Đời tôi như vậy là đủ rồi đó. Tìm được các chú, các anh đưa về cùng đồng đội là tội đã mãng nguyện. Nếu được tôi chỉ xin kiến nghị với lãnh đạo các cấp dành một ít kinh phí để xây dựng nhà tưởng niệm cho các thế hệ con cháu sau này đến thắp hương, tưởng nhớ đến các bậc anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì đất nước”!
Duy Chí
Xem thêm:
Từ khóa tìm kiếm:
- liệt sỹ
- liệt sỹ trở về
- liệt sỹ chống mỹ
- liệt sỹ mộ
- liệt sỹ anh hùng
Please follow and like us:
